Ta strona używa cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i zmianie ustawień cookies w przeglądarce.
Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

Zamknij X
Strona główna » Miasto i Gmina Wolbrom » O Wolbromiu » Zabytki miasta i okolic
Wyszukiwarka

O Wolbromiu

Poleć znajomemu
Twoja wiadomość (kliknij tutaj):

Zabytki miasta i okolic


Wolbrom - Kościół pw. Świętej Katarzyny - www.parafiawolbrom.pl
Kościół powstał najprawdopodobniej w XV lub XVI wieku. Był on początkowo małych rozmiarów. W 1633 z fundacji księdza Marcina Wolbrama objęli go w zarząd Kanonicy Regularni z kościoła Bożego Ciała w Krakowie, którzy w l. 1638-64 przebudowali i rozbudowali go w barokowy kościół.
Obecnie świątynia składa się z kilku, w różnych czasach dobudowanych części. Najstarszą  nich stanowi główna nawa z prezbiterium. Następnie dobudowano z lewej strony nawę boczną, a  z początkiem XX wieku, staraniem ówczesnego proboszcza ks. Józefa Chwistka ,dobudowano nawę południową, według planów Zygmunta Gawlika z Krakowa. Front kościoła pierwotnie miała zdobić wieża o wysokości 51,90 m, aby świątynia wyróżniała się spośród małomiasteczkowych kamieniczek z rynku. W jej wykonaniu przeszkodził jednak wybuch II wojny światowej.
Długość nawy głównej wraz z prezbiterium wynosi 30 m. Nawa główna jest sklepiona, a sklepienie nad prezbiterium usunięto z powodu niebezpieczeństwa, zastępując je drewnianym naśladownictwem barokowego sklepienia. Całość kościoła utrzymana jest w stylu barokowym.
Na szczególną uwagę zasługują cztery boczne ołtarze wyrzeźbione w XIX wieku przez Piotra Turbasa. W bocznym ołtarzu, po lewej stronie znajduje się obraz Matki Boskiej z XVII w., niegdyś uważany za cudowny. Warto także zobaczyć umieszczony po prawej stronie ołtarz św. Anny. W jego dolnej części znajduje się mały podłużny obrazek malowany na desce, przedstawiający Matkę Boską i św. Annę oraz szlachcica, mieszczanina, wieśniaka i zakonników, a także klęczącą szlachciankę, mieszczanina i włościanka.
W prezbiterium wmurowane są w ścianie pomniki Jana Gaudentego, dziekana i proboszcza wolbromskiego, zmarłego w 1638 r., a po drugiej stronie Marcina Wolbrama. Prezbiterium oddziela od nawy belka przedstawiająca scenę ukrzyżowania Chrystusa.
W Kaplicy Pojednania stoi misternie rzeźbiona w czerwonym marmurze chrzcielnica z XVII - XVIII wieku. Z połowy XVII w. pochodzi plebania, która pierwotnie stanowiła klasztor i była połączona z kościołem.

Kościół Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia (Mariacki)
Modrzewiowy, zabytkowy kościółek, zwany potocznie mariackim lub szpitalnym, został wzniesiony w 1638 roku jako przyszpitalna świątynia nieistniejącego już szpitala z przytułkiem dla ubogich, usytuowanego po przeciwnej stronie ulicy. Unikatowa, zwarta bryła jednonawowej budowli, zwieńczona wieżyczką sygnaturki, urzeka swym pięknem. Interesująca jest fasada zachodnia podzielona pionowymi, drewnianymi słupami na trzy części, której brzegi wycięto w kształt litery S. Wewnątrz znajdują się m.in. trzy ołtarze barokowe, gotycki posąg Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVI w., interesujące lichtarze oraz sarkofagi. Ostatnio obiekt poddany został gruntownemu odrestaurowaniu, odnowiono zewnętrzną fasadę wraz z fundamentami oraz wnętrze.

DSC00671-(Kopiowanie).JPG

W Wolbromiu warto także zobaczyć Rynek z XIX-wiecznymi kamieniczkami i stojącym pośrodku pomnikiem Jana Kilińskiego, a także na pobliskich uliczkach parterowe budynki z profilowanymi gzymsami i sieniami na przestrzał.
Przy ulicy 20 Straconych widnieje płyta pamiątkowa na miejscu rozstrzelania przez hitlerowców 20 osób schwytanych w 1943 roku w łapance ulicznej. Ich mogiła znajduje się na cmentarzu przy ulicy Miechowskiej.
Przy ul. Skalskiej przetrwał fragment dawnego cmentarza żydowskiego. Jest świadectwem historii miasta, którą obok Polaków tworzyli również  Żydzi. Nieopodal w lesie znajdują się zbiorowe mogiły ofiar holocaustu. Tutaj hitlerowscy okupanci wymordowali w 1942 roku 800 mieszkańców Wolbromia narodowości żydowskiej.
Wartość zabytkową mają również liczne w mieście figurki i krzyże przydrożne z przełomu XIX i XX wieku. Na uwagę zasługują także kapliczki przydrożne Wolbromia, zwłaszcza znajdująca się przy ulicy Miechowskiej kapliczka Jezusa Frasobliwego. Od mieszkańców miasta można usłyszeć, że postawiono ją w miejscu, gdzie odpoczywał marszałek Józef Piłsudski po walkach pod Krzywopłotami.
Na rozdrożach ulicy Łukasińskiego i polnej drogi, tuż za Rajami, w pobliżu tzw. Kamiennej Góry mieściła się kapliczka powstała w 1915 r. dla upamiętnienia miejsca, w którym polegli austriaccy żołnierze. Wewnątrz znajdował się obraz z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej. Przez długi czas w kapliczce odbywały się lekcje religii prowadzone przez siostry karmelitanki. Kapliczka została rozebrana w lipcu 2008 roku, w jej miejsce powstała nowa.

Spośród zabytków znajdujących się na terenie gminy warto wymienić:
W Dłużcu – Kościół Parafialny pw. Świętych Mikołaja i Wawrzyńca wzmiankowany w 1325 – 1327,obecny z 1780 roku z fundacji starościny wolbromskiej, Urszuli Dembińskiej z zabytkami pochodzącymi z XV-XVIII w. Najcenniejszy jest ołtarz w formie tryptyku z posagiem Najświętszej Marii Panny z XV w. Na skrzydłach tryptyku znajdują się późnogotyckie obrazy świętych z XVI w. W ołtarzu umieszczone są też płaskorzeźbione medaliony z popiersiami Chrystusa, Matki Boskiej i świętych z XVII w. Do wyposażenia kościoła należą także gotyckie posągi Świętych Niewiast z XV w., św. Mikołaja z ok. 1500 roku i Chrystusa Bolesnego z XVI w. Kapliczka św. Józefa z XVIII w. znajduje się naprzeciw kościoła, na porośniętym drzewami kopcu, który być może jest pozostałością przedhistorycznej fortyfikacji lub miejscem kultowym pogan.

Kilometr dalej, w kierunku Pilicy, na tzw. „Lizaku”, wśród zabudowań gospodarczych, na niewielkiej skałce stoi czworoboczna kapliczka św. Barbary z XVIII w. z posągiem św. Barbary z początku XVII w. Według podań, dawno temu na pastwisku, wśród lasu pasły się woły, a jeden z nich na tej skałce „wylizał” wyobrażenie świętej.

Przy drodze Wolbrom – Olkusz w kolonii Piaski znajduje się ciekawa kapliczka, której data i okoliczności powstania nie są znane. Podobno jest jedna z najstarszych w naszej gminie. Została zbudowana z wapiennego kamienia. Wewnątrz znajduje się obraz Matki Bożej.

W Łobzowie przy drodze w kierunku Wolbromia na niewielkim wzniesieniu znajduje się inna interesująca kapliczka. Ściany zostały wykonane z z czerwonej cegły. Od frontu znajduje się łukowe wejście do kaplicy, role drzwi pełni stalowa krata wykonana przez kowala. We wnętrzu kapliczki znajduje się wyrzeźbiona w drzewie figurka św. Jana, a za nią wisi obraz Pana Jezusa.

W Miechówce na skraju wsi, od strony Kąpieli Wielkich stoi dębowa kapliczka w kształcie słupa. Swój rzadki, niespotykany wygląd zawdzięcza jej wykonawcom pochodzącym z gór i później tu osiedlonym. Górną część stanowi płaskorzeźba przedstawiająca Trójcę Świętą, dolna sylwetki apostołów – Piotra i Pawła. Obecna kapliczka wyrzeźbiona w 1978 roku przez Antoniego Toborowicza jest repliką 150 letniego oryginału. Pierwotna kapliczka stała 5 metrów dalej, przy dawnym trakcie handlowym. Zniszczył ja upływający czas.

W Porębie Dzierżnej w dniu 7 sierpnia 1944 roku hitlerowcy w odwecie za napaść partyzantów i zabicie jednego z żołnierzy okupanta zamordowali 39 niewinnych mieszkańców i spalili 2/3 wsi. W miejscu, gdzie przed laty rozgorzała tragedia, ustawiono pamiątkowy obelisk. Upamiętniając martyrologię mieszkańców, w 1983 roku wieś odznaczona została Krzyżem Grunwaldu III Klasy. Na uwagę zasługuje też kościół św. Marcina. Według danych historycznych obecna bryła drewnianej części kościoła pochodzi z 1766 roku, zaś murowana dobudowana została w 1870 roku. Bryłę kościoła tworzą trzy obszary: prezbiterium i nawę stanowi drewniana konstrukcja zrębowa. Od strony zachodniej nawa została przedłużona o murowaną część niemal tej samej wielkości co jednonawowy drewniany korpus kościoła. Całość pokrywa dwuspadowy dach kryty gontem. W środkowej części na poszerzeniu prezbiterium i nawy znajduje się wieżyczka na sygnaturkę kryta blachą. Do północnej ściany prezbiterium przylega integralnie związana z tą bryłą zakrystia. Od strony południowej do drewnianej części korpusu przylega niewielka kruchta. Wyposażenie kościoła stanowią głównie późnobarokowe ołtarze i inne obiekty kultu sakralnego. Do wyjątkowo interesujących zaliczana jest chrzcielnica z 1587 roku. W obrębie ogrodzonego terenu kościoła znajduje się drewniana, podobnie jak kościół, osobna dzwonnica, która pochodzi z okresu powstania kościoła, czyli z XVIII wieku. Przy kościele znajduj się również figurka świętego Marcina. Niedaleko kościoła znajduje się godny uwagi dwór z drugiej połowy lub końca XVIII w., przebudowany po pożarze w 1936 roku. Zniszczony w 1945 roku odzyskał dawny wygląd w latach 90. ubiegłego stulecia. Wokół dworu rozciąga się park o powierzchni 4 ha, stanowiący pomnik przyrody.

W centralnej części Poręby Górnej znajduje się staw, pośrodku którego stoi figurka św. Jana Chrzciciela. Figurka powstała w roku 1904 z ofiar mieszkańców. Ustawiono ja pierwotnie na placu p. Adamaczyka przy drodze prowadzącej z Poręby Górnej do Wolbromia, ponieważ mieszkańcy wsi mieli ciągłe problemy z zapewnieniem sobie i zwierzętom gospodarskim pitnej wody, postanowili w roku 1944 przenieść figurkę na środek stawu. Od tej pory, jak głosi legenda, skończyły się problemy z brakiem wody w stawie.
Pierwsza wzmianka o kościele w Porębie Górnej pochodzi z 1353 r., ale parafia powstała już w 1315 r., Warte obejrzenia są: zakrystia z 1887 r., wieża z 1900 r. i dzwonnica murowana z 1876 r.

W Sulisławicach na uwagę zasługują liczne kapliczki. Jedna z najstarszych jest kapliczka „w bzach” zbudowana w XIX wieku. Kapliczka „ze schodami” wybudowana na rozstaju dróg, pierwotnie była kamienna, na planie koła. Jak mówi legenda, w fundamentach kapliczki ukryto dokumenty fundatorki, pochodzącej z Sulisławic zakonnicy Heleny z Szarków. Kapliczka znajduje się niedaleko starego młyna wodnego, przy polu należącym do rodziny Szarków.
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela.

Oceń nasze strony

Aktualna ocena: 5 (Ocen: 2)

Sesja rady miejskiej

Relacja Sesji Rady Miejskiej online

Wydarzenia

Kategoria

Dodaj wydarzenie

Newsletter

Newsletter

Aby otrzymywać najnowsze aktualności, wpisz poniżej swój adres e-mail:



Losowy film

DK wolbrom
Wymiana kotłów węglowych 1
Wymiana kotłów węglowych 2
Warta
zostań żołnierzem LGD WFOS Kraków modernizacja szkół Basen Mapa Zagrożeń strefa budowa kanalizacji budowa kanalizacji wolbrom Ekopartnerzy







Wolbrom.pl na Facebooku